Werklandschappen van de Toekomst: Groene bedrijventerreinen voor mens, natuur en economie

Nederland telt bijna 100.000 hectare aan bedrijventerreinen. En deze terreinen huisvesten een groot deel van onze economie: meer dan een derde van de banen bevindt zich hier. Tegelijkertijd zijn het vaak versteende en monotone gebieden: grijs, soms te warm en afgesloten van de omgeving. Maar daar komt verandering in. Met de Werklandschappen van de Toekomst groeit een nieuw perspectief: bedrijventerreinen als groene, gezonde én toekomstbestendige plekken. Niet alleen voor bedrijven, maar ook voor medewerkers, de natuur en de samenleving.

De feiten:

• Bedrijventerreinen beslaan 2,5% van Nederland.
• Er zijn in Nederalnd 3800 bedrijventerreinen, bij elkaar een gebied bijna zo groot als de Veluwe.
• Ruim 1–1,5 miljoen mensen werken er dagelijks: dat is 1 op de 3 werknemrs in Nederland.
• Ze verbruiken de helft van het aardgas en een derde van de elektriciteit van Nederland.
• Ze dragen (nog) weinig bij aan biodiversiteit, maar hebben wél enorme potentie.

Bron: IVN Natuureducatie

Door vergroening en verduurzaming kan het energieverbruik dalen, de hittestress verminderen, en ontstaat er ruimte voor natuur, ontmoeting en welzijn. Precies dát is de inzet van Werklandschappen van de Toekomst. Werklandschappen van de Toekomst is een kennis- en innovatieprogramma dat zich inzet voor een transitie naar toekomstbestendige bedrijventerreinen. De missie van Werklandschappen van de Toekomst is dat binnen acht jaar duizend bedrijventerreinen in ons land stappen zetten naar een duurzame, gezonde en groene toekomst. Het initiatief voor dit programma is genomen door IVN Natuureducatie. Het programma is mede mogelijk gemaakt door het Nationaal Groeifonds.

Een groen werklandschap:

• verhoogt de biodiversiteit en klimaatbestendigheid

• draagt bij aan welzijn, werkplezier en productiviteit

• maakt het terrein aantrekkelijker voor nieuwe medewerkers en investeringen

• creéert een plek waar werk, natuur en maatschappij samenkomen

• verlaagt energie- en onderhoudskosten

Voorbeeldlocaties: werklandschappen in ontwikkeling

🌱 Novio Tech Campus – Nijmegen: Een vooruitstrevend terrein waar vergroening, klimaatadaptatie én gezondheid samenkomen. Groene paden, natuurlijke rustplekken en buitenwerkplekken nodigen medewerkers uit om de natuur in te gaan – zelfs tussen vergaderingen door.

🌱 Lage Weide – Utrecht: Benoemd tot Living Lab binnen de werklandschappenbeweging. Met projecten rond biodiversiteit, groene daken, mobiliteit en ‘natuur als waarde voor medewerkers’ laat Lage Weide zien hoe toekomstbestendig inrichten eruitziet.

🌱 Veghel – Vier bedrijventerreinen samen (450 ha): Deze grootschalige pilot zet in op waterstofproductie, vergroening en sociale cohesie. In samenwerking met ondernemers, IVN en gemeenten worden groene routes, boomstructuren en ontmoetingsplekken toegevoegd.

🌱 Businesspark ZKD – Den Haag: Hier wordt vergroening gekoppeld aan hitte-reductie en werkplezier. Denk aan bloeiende heggen, schaduwplekken, fietsvriendelijke routes en samenwerking tussen bedrijven.

🌱 Eindhoven Airport & De Hurk: Samen met IVN werkt Eindhoven aan vergroening van het luchthaventerrein én omliggende bedrijventerreinen. Via bomenrijen, bloemstroken en natuurlijke wateropvang ontstaan groene zones waar mensen én insecten op adem kunnen komen.

Ontdek nu de innovatiedatabase en laat je inspireren door de mogelijkheden voor jouw Werklandschap.

Van grijs naar groen: bedrijventerrein als buitenkantoor

Onderzoek laat zien: natuur op of rond de werkplek zorgt voor minder stress, meer focus, hogere tevredenheid én betere prestaties. En we weten dat groen denken tot groen doen leidt, ook in het werk. Wat als een bedrijventerrein méér is dan een logistiek of industrieel knooppunt? Wat als het óók een plek wordt waar je je werk beter, creatiever en gezonder kunt doen?

• Een werkomgeving die uitnodigt tot buiten overleggen, een lunchwandeling, geconcentreerd werken in het groen, of een frisse wandeling tijdens het bellen.

• Een terrein waar werkplekken zich niet beperken tot binnenmuren, maar zich uitstrekken tot tussen bomen, bloemen en schaduwrijke zitplekken.

• Een werklandschap waarin natuur, productiviteit en samenwerking elkaar versterken.

De bedrijventerreinen van morgen zijn plekken waar werk en natuur samenkomen. Ze dragen niet alleen bij aan klimaatadaptatie en biodiversiteit, maar ook aan een gezondere werkomgeving, lager verzuim en aantrekkelijk werkgeverschap. Werklandschappen van de Toekomst maken ruimte voor werk dat floreert — en voor mensen die dat ook doen.

Foto: IVN Natuureducatie

Klaar voor actie? Zo begin je:

1. Start een collectief: bundel krachten van ondernemers, overheid en terreinbeheer

2. Stel een gezamenlijke ambitie op: gezondheid, energie, biodiversiteit

3. Gebruik de IVN-toolkit en praktijkvoorbeelden

4. Verzamel financiering en professionele ondersteuning

5. Vier successen en inspireer andere terreinen