Stadsnatuur als klaslokaal - de zoektocht van een leerling
English version below
“Wat als de stad zelf ons klaslokaal is?” Die vraag stelde Ilinca, vwo-leerling uit Amsterdam, zichzelf toen ze begon aan haar profielwerkstuk. Geen droge analyse, maar een zoektocht in de vorm van een persoonlijk werkstuk. Ze keek om zich heen: ze zag leerlingen die urenlang achter hun scherm zaten en een stad vol met groene plekken die decor zijn. Waarom worden ze ook niet als leeromgeving gebruikt? Ze sprak met experts en nam haar klasgenoten mee naar buiten. Ze ontdekte dat leren tussen bomen, water en groene straten niet alleen mogelijk is, maar ook broodnodig voor je ontwikkeling.
“Binnen zit je vast, buiten gaat alles open.” Een van de mensen die Ilinca sprak was Marlies van Hal, docent aan Hogeschool Inholland en oprichter van de Nature Academy. Voor haar is buiten lesgeven inmiddels vanzelfsprekend: “Binnen zit je vast in structuren. Buiten valt hiërarchie weg: de docent staat niet meer centraal, en leerlingen voelen zich vrijer om hun ideeën te delen. Dat verandert de hele dynamiek.” Van Hal liet Ilinca zien dat buitenonderwijs niet betekent dat je al je lessen in een park moet geven. Het kan klein beginnen: een opdracht die je buiten bespreekt, een wandeling met een vraag in je hoofd, een deel van de les dat zich verplaatst van leslokaal naar de natuur buiten de schoolmuren.
Een les in het Vondelpark
Om te ervaren hoe dat werkt, organiseerde Ilinca samen met haar docent economie een buitenles voor haar klas. Met een hint-kaart in de hand trokken de leerlingen naar het Vondelpark. Onderweg ontdekten ze bomen met opdrachten erop. Het was speels en leerzaam tegelijk. Achteraf gaven zeven van de acht leerlingen aan dat ze dit vaker wilden doen; een goed idee, mits het weer aangenaam is :)
Inspiratie uit Finland
Ook buiten Nederland vond Ilinca inspiratie. In Finland sprak ze (digitaal) met Juho Jäppinen (Meijan Polku). Hij benadrukt dat leren van nature buiten is begonnen:“De moderne mens bestaat al 300.000 jaar. Bijna al die tijd leerden we buiten, door te bewegen en te doen. Pas de laatste honderd jaar zijn we massaal binnen gaan zitten. Dat is eigenlijk onnatuurlijk.” Wat Jäppinen vooral opviel, is dat juist de lessen en activiteiten buiten mentaal het sterkst blijven hangen:“Weinigen van ons konden zich de 165e wiskundeles in groep 5 herinneren, maar we wisten nog wel dat we als klas naar de lokale vogeltoren liepen om de vogels te tellen.” Zijn boodschap aan scholen is duidelijk: het loont niet alleen voor je welzijn, het is ook in economische termen slim om onderwijs groener en actiever te maken. Minder uitval, meer motivatie.
Waarom dit belangrijk is
Voor scholen in een drukke stad als Amsterdam is dit geen luxe, maar noodzaak. Jongeren zitten te veel, kampen met stress en eenzaamheid. Door onderwijs naar buiten te brengen – of dat nu een wandeling langs de Amstel is of een project in het Vondelpark – krijgen leerlingen de kans om te bewegen en elkaar op een andere manier te ontmoeten. Ilinca onderkent dat buitenonderwijs juist past bij het voortgezet onderwijs in Amsterdam. Niet als extraatje, maar als wezenlijk onderdeel van het curriculum. “Je hoeft niet te wachten op een bos of de duinen,” zegt ze. “De stad is onze natuur. Het ligt voor de deur van de school.”
Poster PWS/ 2025
De oproep van een leerling
Met haar profielwerkstuk schreef Ilinca niet alleen aan een onderzoek; ze hield een pleidooi voor buitenlessen. Voor docenten die durven experimenteren, voor schoolleiders die verder kijken dan de muren van hun gebouw, en voor klasgenoten die misschien in eerste instantie mopperen maar achteraf opgelucht en vrolijk terugkomen van een buitenles. Of, zoals ze zelf in haar conclusie schrijft:“Buiten studeren loont. Het vergt leiderschap, visie, organisatie en inspanning; de lange termijn effecten en meerwaarde zijn duidelijk te bewijzen. De stedelijke natuur kan ook ons klaslokaal dienen. Het is tijd dat we die ruimte gebruiken.”
English version
What if the urban nature itself were our classroom? That’s the question Ilinca, a high school student from Amsterdam, asked herself when she started her final school project. She didn’t want to work on a boring analysis, but a personal exploration. She looked around and saw classmates sitting for hours behind their screens, while the city outside was filled with green spaces, parks, and water. Why should all that be only used as background scenery? Why can’t it be also a learning environment? She spoke with experts, took her classmates outside, and discovered that learning among trees, water, and green streets is not only possible – but essential.
“Indoors you’re stuck, outdoors everything opens up”, says Marlies van Hal, lecturer at Inholland University of Applied Sciences and founder of the Nature Academy. She was one of the experts Ilinca spoke with. For Marlies teaching outdoors has become second nature: “Inside, you’re stuck in structures. Outside, hierarchy disappears: the teacher is no longer at the center, and students feel more free to share their ideas. That changes the whole dynamic.” Van Hal showed Ilinca that outdoor learning doesn’t mean you have to hold every lesson in the park. It can start small: discussing an assignment outside, taking a walk with a question in mind, moving only a part of the lesson from the classroom into nature.
A lesson in the Vondelpark
To experience this herself, Ilinca organized an outdoor economics lesson with her teacher. With a hint-map in hand, the students set off to the Vondelpark in Amsterdam. In the park they discovered trees with assignments attached. The lesson was playful and educational at the same time. Afterwards, seven out of eight students said they wanted to do it more often – a great idea, as long as the weather is fine :)
Inspiration from Finland
Ilinca also looked beyond the Netherlands for inspiration. In Finland, she spoke with Juho Jäppinen (Meijan Polku). He emphasized that over the centuries learning has always taken place outdoors: “Modern humans have existed for 300,000 years. For almost all of that time, we learned outside, by moving and doing. It’s only in the last hundred years that we’ve confined ourselves indoors. That’s actually unnatural.” What struck Jäppinen most was that lessons and activities outdoors stick the strongest: “Few of us remember our 165th math class in fifth grade, but we do remember when we walked outdoors counting birds”. His message to schools is clear: making education greener and more active pays off, not only for your well-being but also in economic terms. Less dropout, more motivation.
Why this is urgent for Amsterdam schools
For schools in a busy city like Amsterdam, this is not a luxury but a necessity. Young people sit too much, struggle with stress and loneliness. By moving education outside – whether it’s a walk along the Amstel river or a project in the Vondelpark – students have the opportunity to move and meet each other in a different way. Ilinca realized that outdoor learning fits especially well with secondary schools in Amsterdam. Not as a bonus, but as an essential part of the curriculum.
“You don’t have to wait for a forest or the dunes,” she says. “The city is our nature. It’s right outside the school door.”
A student’s call
With her project, Ilinca not only delivered a research study, but also a call to action. For teachers who dare to experiment, for school leaders who look beyond the walls of their building, and for classmates who might grumble at first but return from an outdoor lesson relieved and cheerful. Or, as she writes in her concluding remarks: “Studying outside pays off. It requires leadership, vision, organization, and effort; but the long-term effects and added value are clearly demonstrable. The urban nature can be our classroom too. It’s time we use that space.”
